Halk arasında ya da konuşma dilinde daha çok Keto diyet olarak da bilinen Ketojenik diyet, son yıllarda tekrar popüler diyetler arasında yerini almıştır. Ketojenik diyet aslında çok eskilerden beri bilinen bir beslenme şeklidir. Hızlı şekilde kilo vermek isteyen kişilerin tercih etmekte olduğu bu diyet, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi şekerden alması yerine yağlardan elde etmesini sağlar. Böyle olunca da zayıflamak isteyenler için kilo kaybı düşünülenden fazla miktarda gerçekleşiyor.
Şimdi gelin dilerseniz ketojenik diyet nedir, ketojenik diyet nasıl yapılır ve ketojenik diyet zararlı mı gibi soruların detaylarına hep birlikte bir göz atalım…
Konu Başlıkları
Ketojenik Diyet Nedir?
Ketojenik diyet, çok eski zamanlardan beri uzmanlar tarafından belli hastalıkların tedavisi için öneriliyordu. Günümüzde ise ketojenik diyetin hızlı şekilde kilo vermeye yardımcı olduğunun da görülmesiyle birlikte daha da popüler hale gelmiştir. Peki son zamanlarda daha da popüler hale gelen ve de herkesin merak ettiği ketojenik diyet nedir? Aslında genel olarak bakıldığında bu sorunun cevabının fazlasıyla basit olduğunu görüyoruz. Ketojenik diyet, temele bakıldığında karbonhidrat içeriğinin düşük olduğu protein ve yağ içeriğinin yüksek olduğu bir beslenme şeklidir. Bu diyeti diğer diyet çeşitlerinden ayıran ve bu kadar ilgi görmesini sağlayan temel fark ise besin dağılımı ile alakalıdır. Kilo vermek için uygulanan pek çok beslenme çeşidi, yemek listelerinden yağı tamamen çıkarırken ketojenik diyet, yağı her şeyin başına koymayı asla ama asla ihmal etmiyor. Diğer türdeki diyetlerin yasakları, bu diyetin tamamen baş tacı haline gelmiş durumdadır.
Ancak her vücut tipi bu diyetten aynı faydayı göremeyecektir. Normal şartlara göre baktığımız zaman vücudun enerji gereksinimini karbonhidrat ile karşıladığını biliriz. Karbonhidrat kesildiği takdirde yağ hücrelerine yönelimin başladığını da biliyoruz. Yağ ve protein alımının yeteri kadar gerçekleşmemesi durumunda da devreye karaciğer içerisinde depolanmış hale gelen yağ hücreleri girer. Doğal olarak bu durum, karaciğeri ile alakalı bir rahatsızlığı bulunan kişiler için risk oluşturur. Ketojenik diyetin en olumsuz yönü, sürdürülebilirlik özelliğinin diğer çeşit diyetlere göre kat kat düşük bir seviyede olmasıdır. Bu diyetin uygulanma şekli fazlası ile zor olduğundan muhakkak bir hekim kontrolünde uygulanmasını tavsiye ediyoruz.
Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?
Her beslenme şekli, temel enerji kaynaklarına dayanmaktadır. Makrolar adıyla anılan bu enerji kaynakları, vücudun gereksinim duyduğu bütün enerjiyi arasında paylaşarak karşılama konusunda ustadır. Ketojenik diyetin nasıl uygulandığı ancak bu makro değerler aracılığı ile açıklanabilmektedir. Ketojenik diyette makro değerler %25 protein, %5 yağ ve %70 yağdan oluşmaktadır. Bu diyet, sağlıklı birtakım yağlardan meydana getirilmiştir. Bu diyet listesinin temelinde şu besinler vardır:
- Deniz ürünleri (balık çeşitleri ve diğer canlılar)
- Avokado (tüketemeyen kişiler tuz ya da sarımsakla tüketebilir)
- Yoğurt
- Peynir
- Düşük karbonhidrat içeren sebzeler
- Kuruyemiş (fındık, leblebi, fıstık, badem, ceviz içi)
- Beyaz ve kırmızı et (tavuk eti, dana eti)
- Zeytinyağı (kaliteli olmasına özen göstermelisiniz)
- Yumurta
- Bitter çikolata
- Hindistan cevizi yağı
- Şekersiz kahve ve çay
Ketojenik diyet, diğer diyet çeşitlerine nazaran fazlası ile özgürlükçüdür. Fakat bu duruma rağmen her diyette olduğu üzere bu diyette de muhakkak kaçınılması gereken bazı besinler yer almaktadır. Ketojenik diyet özellikle karbonhidrat türü yiyeceklerin tüketiminin minimum şekilde olmasını önerir. Bunun yanı sıra, vücudun başka tür enerji kaynağı şeklinde kullanmakta olduğu şeker bu diyette asla tavsiye edilmez. Ketojenik diyet tariflerinde uzak durmanız gereken bazı besinler vardır.
Ketojenik diyette uzak durulması gereken yiyecekler şu şekilde listelenebilir:
- Alkol ürünleri
- Çilek gibi kırmızı meyveler dışındaki tüm meyveler
- Baklagiller (nohut, fasulye)
- Şeker
- Gazlı içecekler (kola, fanta)
- Kök sebzeler
- Tahıllar
Ketojenik Diyet İpuçları
Bir diyeti uygulamaya başlamadan evvel muhakkak bir diyetisyene danışmak gerekir. Diyetisyen ve uzman hekim kontrolüyle beraber uygulandığında maksimum verim alınacaktır. Bunun yanı sıra oluşabilecek risklerin de önüne geçilmiş olur. Bir diyet uygulanırken bireyin beslenmesi ile alakalı olan alışkanlıklarına uyum sağlayacak bir yol izlemesi önerilir. Ketojenik diyeti uygulamaya henüz başlamış olan kişiler için kafa karıştırıcı olsa bile bu diyete dair ipuçları ile tüm soru işaretlerinizi gidermeniz mümkün olacaktır.
- Diyete başlamadan evvel beslenme planı oluşturarak ona sadık kalmayı öğrenin.
- Günde en az 10 bardak su içmeyi ihmal etmeyin.
- Gün içerisinde 30 dakika egzersiz yapın.
- Karbonhidrat, protein ve yağ değerlerinizi günü gününe hesaplamayı unutmayın.
- Günlük olarak aldığınız karbonhidrat oranı 20 gramı asla geçmemelidir.
- Düzenli biçimde uyuyun.
- Yağlı yiyecekleri korkulu rüyanız olmaktan çıkarın.
Ketojenik Diyetin Sınırlılıkları ve Dikkat Edilecek Hususlar
Son zamanlarda birçok ünlünün de uyguladığı ve etkili sonuçlar aldığını iddia ettiği keto diyeti ile ilgili çeşitli bilimsel araştırmalar devam etmektedir. Keto beslenme şeklinin daha çok tedavi amaçlı kullanıldığı bunun yanı sıra zayıflama amaçlı tercih edilmesinin çeşitli risklere yol açabileceği uzmanlar tarafından dile getirilmektedir. Zayıflama sürecinde kişiye özel bir beslenme palnı ile kilo vermenin doğru yol olduğunu savunana beslenme ve diyet uzmanları bu konuda dikkatli olunması gerektiğini söylüyor. İşte tam da bu nedenle ketojenik diyetin mutlaka ama mutlaka uzman bir diyetisyen ya da beslenme uzmanı tarafından takip edilmesi gerektiğini lütfen unutmayın.
Keto diyetinin sınırlılıkları;
- Ketojenik beslenme kişinin seviyesine ağır gelebilir, diyet ile birlikte açlığa maruz kaldığı için metabolizma hızı yavaşlayabilir.
- Ketojenik diyette uzak durulması gereken lifli gıdalar nedeniyle kişide kabızlık, hazımsızlık, lipit artışı, kolesterol yüksekliği ve bağırsak sorunları görülme riski artar.
- Ketojenik diyet oldukça düşük karbonhidrat ile beslenmeyi gerektirdiği için bu durumdan en fazla etkilenen organ karaciğerdir. Dolayısı ile karaciğer rahatsızlığı olanlar ya da karaciğer enzimlerinin çalışması ile ilgili tedirginlik duyan kişilerin bu diyeti yapmaları tavsiye edilmez.
- Beynin tek enerji kaynağı olan karbonhidrat, keto tipi beslenme ile neredeyse günlük alımı sıfırlanır. Bu sebeple ketojenik diyet ile beyin fonksiyonlarında yavaşlama ortaya çıkabilir.
- Ketojenik diyettin bir diğer sınırlılığı ise yapılan bir bilimsel araştırmaya dayanıyor. Buna göre ketojenik diyete devam eden kişiler ile ketojenik diyete devam etmeyen kişiler arasında kalp krizi riski tarama sonuçlarında keto diyetine devam eden bireylerde bu riskin daha çok oranda çıktığı tespit edilmiştir. Konu ile ilgili çeşitli araştırmalar hali hazırda devam etmektedir.
- Sadece ketojenik diyet değil tüm diyet tipleri için geçerli olabilecek çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle ketojenik diyet ya da farklı bir diyet yapmak isterseniz zayıflama sürecinde mutlaka uzman bir diyetisyen kontrolünde olmanızda fayda var.